مالچ جدید در تثبیت شن های روان و گیاهان ماسه دوست

تاثیر محلول ترکیبی کلرید کلسیم و کلرید منیزیم (SSR400) به عنوان مالچ جدید در تثبیت شن های روان و گیاهان ماسه دوست - مجری دکتر حمیدرضا ناصری، استادیار مرکز تحقیقات بین المللی بیابان دانشگاه تهران.

در حالی که گرد و غبار در بعضی از ایام سال تا نیمی از کشور را فرا می گیرد و هوای کیفی ساکنان شهرهای بزرگ ایران را در خطر آلودگی فرو می برد یا در برخی از استان ها، حرکت شن های روان زندگی در روستاها و شهرها را با خطر مواجه می سازد، پیدا کردن راه حلی برای مهار شن های روان یا گرد و غبار، دغدغه جدی برای مسئولان و مدیران شهرها و استان های مختلف است. مالچ های نفتی از سال های قبل برای حل مشکل پیش بینی شده، اما هزینه سنگین و آلودگی های زیست محیطی باعث ناکام ماندن طرح ها شده است. به تازگی محققان در مرکز تحقیقات بین المللی بیابان دانشگاه تهران با همکاری مجتمع پتاس خور و بیابانک با اجرای طرح تحقیقاتی، نوعی مالچ معدنی سازگار با محیط زیست ابداع کرده اند که با هزینه های بسیار کمتری اثرات فوق العاده ای در کنترل گرد و غبار، حرکت شن های روان و تثبیت آنها دارد و بر اساس آزمایشات انجام شده اثر گذاری فوق العاده آن در مناطق بیابانی، معادن، کارگاه های ساختمانی و جاده های خاکی به تایید رسیده است. محلول SSR400  مالچ معدنی جدیدی است که در مناطق بیابانی مورد استفاده قرار گرفته و در همه این موارد آزمایشات موفقی را پشت سر گذاشته است.

نتایج طرح پس از یک سال، نشان داد که مقاومت ماسه در برابر جریان باد افزایش یافته و میزان تخریب تپه های مالچ پاشی شده کاهش یافته و شکل ظاهر تپه ها حفظ و جابجایی آن متوقف شده است. آزمایش های تونل باد در تپه های این منطقه نشان داد که بدون استفاده از محلول ترکیبی میزان فرسایش تپه ها تحت تاثیر باد با سرعت 18/5 متر بر ثانیه، 153 کیلوگرم در متر مربع بر ساعت است اما محلول استفاده شده این میزان فرسایش را به کمتر از یک کیلوگرم بر متر مربع در ساعت کاهش داده است. با وجود اثر این محلول بر کاهش جوانه زنی بذرهای کشاورزی، اما اثر سمی نداشته و پس از رفع شوری حاصل از محلول، همه بذرها با نسبت بالای 90 درصد به طور مجدد جوانه زده و سبز شدند.این مالچ معدنی در مقایسه با مالچ نفتی از مزیت هایی نظیر «تقویت خاک و مضر نبودن»، «بی نیازی به تجهیزات خاص»، «قابل استفاده در رطوبت زیاد»، «قابل استفاده در زمستان و دماهای پایین» برخوردار است.

این محصول در واحد پتاس خور و بیابانک تولید و به بازار داخل عرضه می شود و تاکنون شرکت ها و نهادهای مختلفی در داخل کشور همچون شرکت ملی صنایع مس، سنگ آهن مرکزی، اداره راه و شهرسازی و غیره از این محصول برای تثبیت خاک جاده ها استفاده کرده اند.